Дус хъинсса язи угьи

Статьи на лакском языке, вила дус

Дус хъинсса язи угьи
Дус хъинсса язи угьи

Дус хъинсса язи угьи

МухIаммад Идавсил [саллаллагьу алейгьи ва саллям] увкуссар: «Гьарца инсан цала дуснал диндалуву икIайссар, мунияту зува дусшиву дувайма цукунсса инсан урив ххал увара».

Дусшиву дуван лайкьсса инсан икIан аьркинссар цаппарасса шартIру цаву дусса:

Яла агьаммур шартI – аькьлу бусса икIавури. АхIмакьманащалсса дусшивруя цукунчIавсса мюнпат къабикIайссар. Ганал вин кумаг буван ччай душманналнияр хъунмасса зарал буван бюхъайссар.

Дус ххуйсса хасият дусса, хъинсса икIан аьркинссар. Аькьлу бусса унугу, ххуй дакъасса хасият дусса, ччяни сси бизайсса инсаннал сситтувух ччимур буван бюхъайссар.

Аллагьнайн мютIийну икIаву. Аллагь Тааьланая нигьа къаусайсса бунагькарнайн вихшала дишин къабучIиссар, мукунсса инсаннал цанма дакIнин багьмур диндалул цинцилттай къабивхьунма, цалва нафсиран ччисса куццуй бувайнутIий.

Вай кIицI ларгсса хасиятру дусса инсаннащал дусшиву дуван бучIиссар. Амма цIанасса жагьилтурал цана дусну увчIусса инсан цукунсса унугу, цукунчIавсса къулагъас къадувай, ххуйсса машина, арцу дусса ухьурча гьашиву дурну. Мукунсса пикрибакъашиву дуллалима ва дунияллул фитнардавун агьан бюхъайссар, ахиратлувугу мунан аьзав дикIантIиссар.

Дус ххуйсса ухьурча, вил хасиятгу ххуй хьунтIиссар, дус оьккисса ухьурча, вил хасиятгу ганалмуниха лархьхьусса хьуну, зия хьунтIиссар. Инсаннал оьмур хасият хъинмурнияр бигьану ласайссар.

Дус икIан аьркинссар захIматшиврувугу, ххаришиврувугу вил чIарав ацIайсса, вин зарал бивну къаччисса. Жула буржри дуснан мукъуйнугу, даврийну кумаг буван.

МухIаммад Идавсил [саллаллагьу алейгьи ва саллям]  бивкIссар «асхIабу-с-суффат» тIисса цавай асхIабтал. Гай бивкIссар Мадиналивсса мизитраву ялапар хъанай, так Заннаха I эбадат дуллай, ва дуниял кьадиртун. Исламрал иширттаву гай хъинну кьянкьасса бивкIссар, мискинсса бунугу. Ца чIумал гайннавасса цаннан цадакьалун шавхьсса яттил хIайвандалул бакI буллуну бивкIссар. Ганал цала чIаравсса дус цаярва мискинну чIалай, бакI ганан буллуссар, ганалгу – хъиривманан. Мукун га бакI арилва куннал куннахьхьун буллай бивкIссар. Укунссар бикIан аьркинсса хIакьсса дустал.

«ГьунчIукьатIандалуву» чивчуну бур:

«Гьарца, цума ухьурчагу инсан дунияллий цайва цува ялапар къашайхьувкун, цаманащал гьалмахчувшиву, уссушиву къадурну, дукавриву, давриву, агьавриву, изавриву, ивчIавриву-уккавриву, гьарца дунияллул иширттаву – мунан лайкьссар диндалул уссурвавращал гьалмахчувшиву дуван, гьалмахтал, дустал чIяву буван. Миннаяту цанмагу, цаятува миннангу дунияллийгу, ахиратлувугу мюнпат биян буван. ХIатта, архсса шагьрулийсса цана кIулсса адимина уссу куна чIалан икIайссар. Диндалул уссурвал, гьалмахтал чIявуссаксса дунияллийгу мюнпат хъунмассар.

Утти, му гьалмахчувшивугу щищал дунугу дуван къабучIиссар. Аькьлу камилсса, салихIсса, тIабиаьт ххуйсса, хиянатшиву дакъасса, тIайласса, чувшиву дусса адиминащал дурну хъинссар. Аькьлу бакъасса, ахIмакьсса инсаннащал гьалмахчувшиву даву къахъинссар. Мунаяту зарал бакъа, хайр къабияйссар, ччяни гьалмахчувшивугу кьукьайссар. Аькьлу бусса душман хъинссар, ахIмакьсса гьалмахчувнияр, душманнаяту цал уруччирча, мукунсса гьалмахчувнаяту азарийла уруччин аьркинссар.

ТIабиаьт оьсса инсаннащалгу дусшиву даву къахъинссар. Мунаща, цалва чурххай цащара заллушиву дуван къашайссар: сситтучIа ссавур дакъассар, махъ оьссар. Пасикьсса, хиянатшиву дусса инсаннащалгу къахъинссар, мунал цалва аьмалданийн кIункIу увайссар. Дунияллий хьул лахъисса инсаннащал давугу къахъинссар, цувагу мунал тIабиаьтрайн лагайссар. ТIабиаьт цуркур, кIуллагу дакъана тIабиаьтрал тIабиаьт дарцуну, мунал диндалийн лавгун лякъайссар.

Щялмахъ бусайманащалгу къахъинссар, мунаяту зарал хъунмассар. Мунахь цалва кьюлтIсса зад бусан, вихшала дишин дакI къадияйссар. Лагьсса, кьадарсса чувнащал дусшиву давугу къахъинссар, мугу цува захIматшиврувун агьувкун кьаивтун лихъайссар. ХIакьсса гьалмахчувнал цалва чурххан захIмат-зарал бувну гьалмахчувнан мюнпатмур бувайссар.

Дин дакъасса инсаннащалгу дурнурагу къахъинссар, цувагу аьйкьуну лявкъуну пашман шайссар».