Хъун дяъвилул вирттал

Лакцы участники Великой Отечественной Войны. Малый список тех кто учавствовал в ВОВ

Хъун дяъвилул вирттал
Лакцы участники Великой Отечественной Войны

Лакцы участники Великой Отечественной Войны

Хъун дяъвилул вирттал

АхIмад-хан Султан

АхIмад-Хан Султан, летчик-испытатель, Совет ХIукуматрал кIийла Виричу, хъуна хьуссар мусульманнал кулпатраву. Му увссар 1920-ку шинал январьданул 20-нний Къиримнавусса Алупка тIисса шагьрулий. Мунал бутта 1-мур ЦIувкIратусса лаккучу, нину – татар хъамитайпа бивкIссар. 1937-ку шинал АхIмад-Хан арулва классгу бувккуну, увхссар дуклан муххал ххуллул училищалувун. Му бувккуну махъ зий ивкIссар лесарьну Симферополь шагьрулийсса муххал ххуллул деполуву. Микку зий унува дуклай ивкIссар аэроклубраву.

ЯтIул аьралуннавун увцуссар 1939-ку шинал февраль зуруй. 1940-ку шинал, Мясниковлул цIанийсса авиациялул школагу бувккуну, лейтенантнал чингу ларсун, гьан увссар Кишиневрайсса 4-мур истребительный полкравун. Лехлай ивкIссар И-15, И-153, Як-1, Як-7Б ва цаймигу самолетирдай. Дяъвилул шиннардий 602-ла гьаз хьуссар гьаваллавун, гьуртту хьуссар 150-лла талатавриву, цаллалу кьатI дурссар 39-ра ва группалуву ялагу 11-ра немецнал самолет. Дяъви къуртал хьуну махъ зий ивкIссар испытательну.

Амет-Хан Султан

Цанна 50 шин хьусса кьини мунал бувсъссар дустурахь укунсса бусала: «Хъунмав хьусса барзу цуппа бивчIан чIун хьусса чIалан бивкIукун, му цила бусса гужрай леххайссар шайкун лахъну ссавруннавун. Яла хъаругу ларкьуну, чару кунма аьрщарайн багьайссар. Мунияту, зунттал барзулт ссавруннавури литIайсса – аьрщарайн мий багьайссар ливтIуну…» Мунияр махъ дачIи шин ларгукун, 1971-ку шинал февраль зурул 1-нний, АхIмад-Хан Султан ва дунияллия лавгссар, Ту-16 тIисса цIусса самолет ххал дуван гьаваллавун гьаз хьувкун. Увччуну уссар Москавлив.

АхIмад-Ханнул оьрмулия ва гьунардая чIявусса луттирду чивчуну буссар. Виричунал цIа дирзссар МахIачкъалаливсса аэропортран, Алупкалийсса, Волгоградрайсса, Жуковскийлийсса, МахIачкъалаливсса кучардан, Симферополь шагьрулийсса майдан ва аэроклубран, Каспийскалийсса кучалун ва лицейран.

ЦIаххуй Маккаев

Бусалардавун агьсса «танкарду ххит дуву» артиллерист, ЧIяйннал шяраватусса ЦIаххуй Маккаев Маккашариплул арс, Сталинградраяту тIайла хьуну, цаппара фронтирдай талайгу ивкIун, Берлиннайн ивссар.

1942 шинал ЦIаххуй хушрай лавгссар дяъвилийн, зуруйсса курсирдая махъ хьуссар ттупру артиллеристурал взводрал командир, талан ивкIссар Сталинградуллал къизгъинсса цIараву. Тиккур ванал хIалал дурсса цалчинми наградардугу – «За боевые заслуги» тIисса медаль ва ЯтIул ЦIукул орден.

Одесса тархъан баврихлу мунал хъазамрай ххи хьуссар кIилчинмургу ЯтIул ЦIукул орден.

Дагъусттаннайн бувкIун бивкIссар подразделениялул парторгнал чагъар: «ЦIаххуй Маккаев жун кIулли талатавриву хIучI-ццах бакъасса къучагъ хIисаврай, ванал цIа дурккун дур «фашистнал танкарду ххит дуккан дувайма» тIий, ва ккаллину ур частьрал яла хъинма артиллеристну. Ва ур хIакьсса Ватан дуруччу»

Цахуй Маккаев

Дивизиялул командир гвардиянал майор И.С. Рыбалкиннул ца документрай чивчуну бур: «1944 шинал августрал 1-нний Висла неххал баргълагавал чулий хьусса талатавриву наводчикну талай ивкIсса Маккаевлул ххит буккан бувунни душманнал 2 ттуп (самоходка). Августрал 5-нний Вислалул баргълагавал зуманив, душманнал гужсса гьужум байщун буллай, лайкьну луркIан дурну, ччурччунни 2 танкалувасса ца. Мунал аьщуйн щуну битлатаврил хъунмасса зарал биян бувай душманнал бахьттагьалтрайнгу. 1945 шинал мартрал 6-нний, Кюстрин тIисса шагьру канихьхьун ласайсса чIумал, кучардайсса талатавриву Маккаевлул бухлаган бувунни жулва бахьттагьалт хьхьичIунмай бачин къабитлай бивкIсса душмантал. Яла ххит буккан бувунни тиккува жулва чулинмай битлай бивкIсса душманнал ттупгу. Муния махъ, ттупличIа цувалу ливчIун унува, бивтун, пасат бувунни душманнал кьуяксса саллатI, луркIан дурну, битлай бивкIсса къатта. Маккаевлул сивсусса ва бюхъу буса талатаврийн бувну, жулва бахьттагьалтрал канихьхьун лавсунни душман цIакь хьуну ивкIсса кIанттурду ва шагьрулийн нани ххуллу. ХIучI бакъа талатисса гвардеецнал духлаган дурунни 6 танк, 4 ттуп, 14 пулемет, 4 луркIан дувайсса кIану ва сайки 250 душманнал саллатIтал ва хIаписартал. Ванал пасат бувунни душман цIакь хьуну ивкIсса 9 къатта. Лайкьссар Совет Союзрал Виричунал цIанин».

Якьув Сулайманов

Шанийн агьсса ппугу кьаивтун, Ватандалул хьхьичIсса цалва бурж хьхьичIунну чIалай, Гъумучатусса Якьув Сулайманов лавгун ур аьрайн. Миччагу Лакрал театрданул декораторну зий ивкIсса, 20 шинавусса жагьил увцуну ур фронтрайн. Талай ивкIун ур Западный, 1-мур ва 3-мур Белорусский фронтирдай, гьуртту хьуну ур Белоруссия, Чехословакия тархъан буллалисса талатавурттавух, мукуна Восточная Пруссиялул аьрщарайсса талатавурттавух ва Берлин шагьрулул штурмравух. Фашистнащалсса талатавурттаву шамилла щаву дирну дур, кIилла контузия хьуну дур. Цалчинсса щаву дирну махъ Якьув Сулайманов лавгун ур разведкалувун.

Якуб Сулейманов

Якьув Сулаймановлул наградной листраву дур Лениннул, Октябрь революциялул, Буттал КIанттул цIанийсса Хъунмасса дяъвилул 1-мур даражалул, Славалул 2-мур ва 3-мур даражардал орденну, медаллу, миннувух «Золотая звезда», «За взятие Кенигсберга», «За взятие Берлина».

1945 шинал Норденбург тIисса шагьрулия арх бакъа Сулаймановлул цалла кьюкьлущал архIал ххит дуккан дурссар душманнал колонна, тикку бивкIссар 6 автомашина, 2 танк ва чIявусса немецнал саллатIтал ва хIаписартал, ми циняв бухлаган бувссар. Му гьунарданухлу СССР-данул Верховный Советрал Президиумрал ХIукмулийну жула ватанлувнан дуллуссар Совет Союзрал Виричунал цIа ва Лениннул орденгу, «Золотая Звезда» медальгу. Та чIумал мукунсса цIанин лайкь шайсса лап чансса бивкIссар.

ХIажи Бугъанов

Дяъви байбивхьусса чIумал Хъанардал шяраватусса ХIажи Бугъанов цал хьуну ур взводрал командир. Яла оператив батальондалул роталул командир хьуну, Москав душманная буручлай ивкIссар. 1942 шинал талай ивкIссар Ккавкказнахлу. Гара шинал ссуттил душман Терек неххачIан уккайсса чIумал, политрук, хъунама лейтенант Бугъанов 50 гьантлий талай ивкIссар душманнащал Орджоникидзе шагьрулучIа.

1943 шинал дайдихьулийсса талатавурттаву политрук Бугъановлуйн кIусса щаву дирну диркIссар. Хъин хьуну махъ ганал бувккуссар лаваймур даражалул хIаписартурал школа, ганан дуллуссар капитаннал цIа, ивтссар воздушнодесантный дивизиялул батальондалул командирну.

Гаджи Буганов

Кишинев шагьру жулва аьралуннал ласаврил ва Рокоши тIисса шагьру душманнал ласун къабитаврин хасъсса талатавурттаву чувшиву ккаккан даврихлу Бугъанов лайкь хьуссар ЯтIул Ттугълил ордендалун, ганал батальондалул хIаписартуран ва саллатIнан дуллуссар орденну ва медаллу.

ХIажи ХIусманович Бугъанов щалва дяъвилий виричу куна талай ивкIссар душманнащал. Немецнал фашистътуращал сивсуну виричу куна талай ивкIун тIий, ганан дуллуссар ЯтIул Ттугълил, ЯтIул ЦIукул орденду, 10 медаль.

СССР-данул Верховный Советрал хIукмулийн бувну 1945 шинал мартрал 24-нний ХIажи ХIусмановичлун дуллуссар Совет Союзрал Виричунал цIа.

Госпитальданий хъин хьуну махъ ХI. ХI. Бугъановлул бувккуссар М. В. Фрунзел цIанийсса Аьралуннал академия.

Дяъвилия махъгу гвардии полковник Бугъанов чIярусса шиннардий зий ивкIссар Совет Аьралуннаву СССР-данул Ярагъбу гужирдал Генеральный штатрай, яла лавайсса даражалул дуккаврил заведениярттаву дарсру дихьлай ивкIссар, тиккува доцентгу хьуссар.

Ризван Сулайманов

1941 шинал июнь зуруй ххуйсса кьиматирттай къуртал бувну Аьшттархан шагьрулий пулеметрал училищагу, лейтенантнал чингу ларсун, кутIасса отпускалий, цIусса аьрали формагу ларххун, шаппаминнан ссайгъатругу машан лавсун, шавай ачин хIадур хъанахъисса, КIулушацIатусса Ризван Сулайманов, хIукуматрал хъуниминнал баян бувну дяъви байбивхьушиву, махъунай зана ивкIун ур.

Дяъвилул ххуллу байбивхьуну бур Р. Сулаймановлул июль зуруй 1941 шинал Белоруссиянал аьрщарая. Цалчинсса ва хъинну гужсса рищаву немецнал аьралуннайх хьуссар Москавуллая арх бакъа декабрь зуруй 1941 шинал. Ризван Сулайманов каялувшиву дуллай ивкIссар танкардайн къаршисса ярагъуннил взводраву, 132-мур битултрал дивизиялий.

Ризван Сулейманов

1943 шинал гъинттул Р. Сулаймановлун дуллуссар капитаннал чин ва ивтссар битултрал батальондалул командирну.

Цалва яла лаваймур гьунар ккаккан бувссар Сулаймановлул батальондалул сентябрь зуруй Десна неххал чIарав Днепрданул кияхамур чулух.

Днепр неххайх душманнал аьраллу лахълахъаву дацIан дувансса амру бувкIун бур. Миккусса рищавриву Ризваннуйн дирну дур захIматсса щаву, бакIрайн шиха щуну, тиха дурккун дур цIалцIи. Му чIун диркIун дур 22-мур сентябрь 1943 шин. Щаву хъинну оьрмулун нигьачIисса диркIун дур. Ххюва зурул мутталий Ризван Сулайманов ивкIун ур хъин хъанай госпитальданий, цал Курскалий, яла Горькийлий. Та Десна неххачIа дурсса къизгъинсса талатавриву кумаг бучIаннин лагма рургьуну ивкIсса гьунарданухлу ванан дуллуну дур Совет Союзрал Виричу тIисса цIагу, ЦIукугу.

Дяъвилия, щаву дирну, демобилизовать увну, Ризван Сулайманов увкIун ур Дагъусттаннайн.